Αρθρογραφία

Με το άρθρο 61 του ν.4808/2021, το οποίο τροποποίησε το άρθρο 4 του α.ν. 539/1945, προβλέφθηκε ότι καταληκτική ημερομηνία εξάντλησης της ετήσιας άδειας που δικαιούται ο κάθε εργαζόμενος είναι η 31^η Μαρτίου του επόμενου ημερολογιακού έτους, ενώ με βάση το προϊσχύσαν καθεστώς η άδεια έπρεπε να χορηγείται έως το τέλος εκάστου έτους. Επομένως, η ετήσια άδεια του έτους 2023 πρέπει να χορηγηθεί έως την 31^η Μαρτίου 2024.  Αναφορικά δε με την υποχρέωση καταχώρησης των αδειών στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, το άρθρο 4 της υπ’ αριθμόν 40331/Δ1.13521/2019 (ΦΕΚ 3520Β’/2019) Υ.Α. του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ορίζει ότι: «Στο έντυπο Ε11 καταχωρίζονται τον Ιανουάριο κάθε έτους τα στοιχεία των εργαζομένων που έλαβαν την ετήσια άδεια και το επίδομα αδείας κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος και έχουν καταχωρισθεί στο Ειδικό Βιβλίο Αδειών.» Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 2Α περ. δ της υπ’ αριθμόν 49758/2022 (ΦΕΚ 2668Β’/2022) Υ.Α. του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων προβλέπεται ότι: «Υποβάλλεται δήλωση των χορηγούμενων αδειών απογραφικά, εντός του πρώτου δεκαημέρου του μήνα που ακολουθεί το μήνα χορήγησης τους».  Σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 1 της Οδηγίας 2003/88 η άδεια χορηγείται αυτούσια. Σε περίπτωση μη χορήγησης της άδειας εντός του ανωτέρω χρονικού ορίου, η αξίωση του εργαζόμενου μετατρέπεται σε χρηματική και ο εργαζόμενος δικαιούται να ζητήσει αποζημίωση μη ληφθείσας αδείας για τις ημέρες αδείας που δεν έλαβε.   Περαιτέρω, σε περίπτωση μη εκπλήρωσης της υποχρέωσης του εργοδότη να χορηγήσει στον εργαζόμενο την ετήσια άδεια, προβλέπονται αστικές, διοικητικές και ποινικές κυρώσεις και ειδικότερα: (α) Αστικές κυρώσεις: Όπως προκύπτει από το άρθρο 5 παρ. 1 του αν. 539/1945, ο εργοδότης που αρνείται την χορήγηση της άδειας στον εργαζόμενο οφείλει να καταβάλει σε αυτόν τις αντίστοιχες αποδοχές αδείας που δεν έλαβε προσαυξημένες κατά 100%. Η προσαύξηση αφορά μόνο τις αποδοχές και όχι το επίδομα αδείας. Η καταβολή της προσαύξησης αφορά μόνο τις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο εργοδότης αρνείται την χορήγηση της άδειας στον εργαζόμενο την έχει αιτηθεί. (β) Διοικητικές κυρώσεις: Σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν 80016/2022 (ΦΕΚ 4629Β’) Υ.Α. του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων σχετικά με παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις περί αδείας, η Επιθεώρηση Εργασίας δύναται να επιβάλει τα ακόλουθα πρόστιμα:

 (γ) Ποινικές κυρώσεις: Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 7 του α.ν. 539/1945 ο εργοδότης που δεν χορηγεί άδεια από πρόθεση υπέχει και ποινική ευθύνη και ειδικότερα το άρθρο 28 ν. 3996/2011 προβλέπει ότι: «1. Κάθε εργοδότης, που παραβαίνει τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας τις σχετικές με τους όρους και τις συνθήκες εργασίας και συγκεκριμένα τα χρονικά όρια εργασίας, υπό την επιφύλαξη των παραγράφων 5 και 6 του άρθρου 31 του ν. 3904/2010 (Α’ 218), την καταβολή δεδουλευμένων, την αμοιβή, την ασφάλεια και την υγεία των εργαζόμενων ή την καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης απόλυσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών ή με χρηματική ποινή τουλάχιστον εννιακοσίων (900) ευρώ ή και με τις δύο αυτές ποινές. 2. Ειδικές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που προβλέπουν βαρύτερη ποινική μεταχείριση εξακολουθούν να ισχύουν.»  

Λόγω της σημασίας της ετήσιας άδειας για την ανάπαυση, την αναψυχή και τη ψυχική υγεία του εργαζόμενου, ο νομοθέτης προβλέπει αυστηρές κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης των σχετικών διατάξεων. Επισημαίνεται δε ότι η καταβολή της αποζημίωσης μη ληφθείσας αδείας δεν αποκλείει τον κίνδυνο επιβολής διοικητικών προστίμων από την Επιθεώρηση Εργασίας σε περίπτωση μη χορήγησης της άδειας έως την 31^η Μαρτίου.