Αρθρογραφία

Όσο πλησιάζουμε στην έναρξη της τουριστικής περιόδου, οι επιχειρηματίες – εργοδότες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του τουρισμού αναζητούν εργαζόμενους, προκειμένου να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες απασχόλησης. Συχνά, οι εργοδότες προσλαμβάνουν αλλοδαπούς εργαζόμενους, με σκοπό την κάλυψη των παραπάνω αναγκών. Έτσι, πολύ πρόσφατα με την Υπουργική Απόφαση 24424/7.3.2023 οι ρυθμίσεις για την εισδοχή πολιτών τρίτων χωρών με σκοπό την εποχική εργασία που προβλέπονται στον Κώδικα Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης (στο εξής ΚΜ) εφαρμόζονται και στον κλάδο του τουρισμού.

Το νομικό πλαίσιο

Ο Νόμος 4251/2014, γνωστός ως Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης, με τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις που έχει υποστεί, ρυθμίζει μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων που εντάσσονται στο γενικότερο τομέα του δικαίου αλλοδαπών. Μέσα στις ρυθμίσεις αυτές περιλαμβάνονται και οι διατάξεις που καθορίζουν τη διαδικασία εισδοχής πολιτών τρίτων χωρών, με σκοπό την παροχή εξαρτημένης εργασίας, καθώς και για εποχική απασχόληση. Ειδικότερα, τα άρθρα 13 και 18 ΚΜ που αφορούν ειδικά το ζήτημα της εισδοχής για εποχική εργασία εφαρμοζόταν ως τώρα στον τομέα της γεωργίας, της δασοκομίας και της κτηνοτροφίας. Πλέον, σύμφωνα με την ανωτέρω Υπουργική Απόφαση, οι ίδιες ρυθμίσεις εφαρμόζονται και στον κλάδο του τουρισμού.

Η διαδικασία εισδοχής

Ο εργοδότης, ο οποίος επιθυμεί να προσλάβει πολίτη τρίτης χώρας για εποχική εργασία, υποβάλλει αίτηση στην αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης του τόπου διαμονής του, στην οποία αναφέρονται ο αριθμός των θέσεων εργασίας, τα πλήρη στοιχεία των προς απασχόληση αλλοδαπών, η ειδικότητα, καθώς και το χρονικό διάστημα της απασχόλησης. Η αίτηση του εργοδότη δύναται να αφορά σε συνολική περίοδο απασχόλησης έως εννέα μήνες σε ένα διάστημα δώδεκα μηνών και μπορεί να εκτείνεται σε συνολική περίοδο ως πέντε έτη (13§3 ΚΜ). Η αίτηση του εργοδότη υποβάλλεται, με βάση την Υπουργική Απόφαση, η οποία εκδίδεται κατά το άρθρο 11§1 ΚΜ και καθορίζει τον όγκο εισδοχής για εποχική απασχόληση (11§3 ΚΜ). Μαζί με την αίτηση, ο εργοδότης καταθέτει μεταξύ άλλων αποδεικτικό καταβολής τέλους ύψους 100 ευρώ, καθώς και έγκυρη σύμβαση εργασίας, η οποία θα περιλαμβάνει υποχρεωτικά τα οριζόμενα στοιχεία του άρθρου (13§3 στ. αα’ έως ζζ’ ΚΜ). Ασφαλώς, η σύμβαση εργασίας του πολίτη τρίτης χώρας θα προβλέπει την υπαγωγή του στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ (13§3 εδ. τελευταίο ΚΜ). Παράλληλα, οφείλει να καταθέσει στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν την παροχή στον εργαζόμενο κατάλληλου για διαμονή καταλύματος, κατά τις προδιαγραφές υγείας και ασφάλειας. Όταν αυτό δεν παρέχεται από τον εργοδότη, οφείλει να προσκομίσει στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο εποχικά εργαζόμενος διαθέτει εξ’ ιδίων κατάλυμα (13§3 στ. ζ’ ΚΜ). Ο Κώδικας με λίγα λόγια, επιδιώκει να προστατεύσει επαρκώς την υγεία και την ασφάλεια των αλλοδαπών εργαζομένων, μεριμνώντας όχι μόνο για την εργασία, αλλά τη διαβίωσή τους στη χώρα εν γένει. Αρμόδια για την εξέταση της αίτησης είναι η κατά τόπο αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία αποστέλλει την πράξη έγκρισης στην αρμόδια ελληνική προξενική αρχή, η οποία και θα εκδώσει εθνική θεώρηση εισόδου (visa). Η πράξη έγκρισης εκδίδεται εντός 10 εργάσιμων ημερών, εφόσον συντρέχουν οι κατά το νόμο απαιτούμενες προϋποθέσεις (13§6 ΚΜ). Οι εγκριτικές πράξεις αποστέλλονται αμελλητί στην κεντρική υπηρεσία του e-ΕΦΚΑ , στην ΑΑΔΕ και στις υπηρεσίες του ΣΕΠΕ. Αυτονόητο είναι, πως εκδίδονται άπαξ αριθμός ΑΦΜ και ΑΜΚΑ, προκειμένου ο εργαζόμενος να έχει πρόσβαση στις υπηρεσίες ασφάλισης και υγείας.

Η χορηγούμενη θεώρηση εισόδου (visa)

Στους εποχικά εργαζόμενους, εφόσον έχει εκδοθεί και διαβιβαστεί η εγκριτική πράξη στις αρμόδιες προξενικές αρχές,  χορηγείται εθνική θεώρηση εισόδου, πέραν των 90 ημερών, που επιτρέπει τη διαμονή τους στην Ελλάδα για εργασιακούς λόγους (18§1 ΚΜ). Η θεώρηση εισόδου θα είναι μέγιστης διάρκειας ισχύος και διαμονής έξι μηνών, η οποία δύναται να ανανεωθεί. Εναλλακτικά, δύναται να χορηγηθεί εθνική θεώρηση εισόδου διάρκειας ισχύος ενός έτους, με δικαίωμα εποχικής εργασίας συνολικής διάρκειας έξι μηνών κατά τη διάρκεια ισχύος της θεώρησης. Αυτονόητο είναι, πως η διάρκεια της εποχικής απασχόλησης προκύπτει από τα στοιχεία της σύμβασης εργασίας, η οποία και οφείλει να περιλαμβάνει τα προβλεπόμενα χρονικά διαστήματα απασχόλησης. Εάν ωστόσο, ο εποχικά εργαζόμενος εισέρχεται στην Ελλάδα για διάστημα μικρότερο των 90 ημερών, δύναται να χορηγηθεί ομοιόμορφη θεώρηση εισόδου βραχείας διάρκειας πολλαπλών εισόδων, μέγιστης ισχύος έξι μηνών. Εάν παραταθεί η σύμβαση εργασίας του αλλοδαπού εργαζόμενου ή αν αυτός συνάψει σύμβαση εργασίας με νέο εργοδότη και παράλληλα, πριν τη λήξη της ισχύουσας θεώρησης εισόδου, ο εργαζόμενος δύναται να αιτηθεί παράτασης της ισχύος της (18§1 στ. ii ΚΜ). Τα ανωτέρω ισχύουν, εφόσον ο εργαζόμενος δε συμπληρώσει την μέγιστη προβλεπόμενη διάρκεια διαμονής, όπως αναλύεται στη συνέχεια.

Άδεια διαμονής

Οι αλλοδαποί εποχικά εργαζόμενοι που έχουν εισέλθει στην Ελλάδα δυνάμει της εγκριτικής πράξης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και παράλληλα, διαθέτουν εθνική θεώρηση εισόδου, σύμφωνα με τα οριζόμενα ανωτέρω (άρθρα 13 και 18 ΚΜ), δύνανται να υποβάλουν αίτηση για χορήγηση άδειας διαμονής εποχικής εργασίας. Σύμφωνα με το άρθρο 18^Α§2 ΚΜ,  η άδεια διαμονής έχει διάρκεια ισχύος 1-5 έτη και παρέχει δικαίωμα εποχικής απασχόλησης και διαμονής στην Ελλάδα για περίοδο έως 9 μήνες ανά περίοδο 12 μηνών (18^Α §5 ΚΜ). Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται τα άρθρα 13 και 18, όπως ισχύουν. Η αίτηση υποβάλλεται από τον πολίτη τρίτης χώρας, μετά την είσοδο του στη χώρα δυνάμει της εθνικής θεώρησης και πάντως, πριν την λήξη της. Μαζί με την αίτηση, απαιτείται να προσκομισθεί και έγκυρη σύμβαση εργασίας με σκοπό εποχικής απασχόλησης, υπογεγραμμένη από τον εργοδότη και τον αιτούντα, η οποία προβλέπει τα οριζόμενα στην περ. γ’ της §3 του άρθρου 13 ΚΜ, καθώς και στοιχεία αναφορικά με το διαθέσιμο κατάλυμα, όπως και ανωτέρω. Η άδεια διαμονής ανανεώνεται άπαξ και για χρονική περίοδο ως 5 έτη (18^Α §9 ΚΜ). Ασφαλώς, αν δεν πληρούνται πλέον οι προϋποθέσεις χορήγησης της άδειας διαμονής προσωρινής εργασίας η άδεια διαμονής ανακαλείται. Αν ο κάτοχός της παραβιάσει τους όρους απασχόλησης και διαμονής, πέρα από την ανάκληση της άδειας, αυτός δε δύναται να λάβει νέα θεώρηση εισόδου για περίοδο 5 ετών από την έκδοση της απόφασης ανάκλησης της άδειας διαμονής (18^Α§8 ΚΜ).