Αρθρογραφία

Εισαγωγή

Δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ Β΄ 72555/7-8-2023), η οποία καθορίζει τα ειδικά μέτρα υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων κατά τη διανομή και μεταφορά προϊόντων με μοτοποδήλατα ή μοτοσικλέτες. Ειδικότερα, εξειδικεύει τα πιστοποιητικά που οφείλει να διαθέτει ο εργοδότης σχετικά με την ορθή χρήση και συντήρηση των οχημάτων, όπως επίσης και το είδος και τις προδιαγραφές του εξοπλισμού προστασίας των εργαζομένων. Μια τέτοια ρύθμιση ήταν απαραίτητη, ενόψει του υψηλού επαγγελματικού κινδύνου που φέρουν οι ανωτέρω εργαζόμενοι, λόγω της φύσης των καθηκόντων τους.

Πεδίο Εφαρμογής

Τα περιγραφόμενα στην υπουργική απόφαση μέτρα αφορούν σε επιχειρήσεις, εργασίες και εκμεταλλεύσεις, στις οποίες οι εργαζόμενοι κατά την εκτέλεση της εργασίας τους, χρησιμοποιούν μοτοποδήλατο ή μοτοσικλέτα κατά την έννοια του άρθρου 2 του ΚΟΚ, ιδιοκτησίας, νομής ή κατοχής τόσο του εργοδότη, όσο και του ίδιου του εργαζόμενου. Το άρθρο 2 του ΚΟΚ καθορίζει τις τεχνικές προδιαγραφές, προκειμένου να υπαχθεί ένα όχημα στην κατηγορία του μοτοποδηλάτου ή της μοτοσικλέτας. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για την απόλυτη πλειοψηφία των εργαζομένων σε καταστήματα εστίασης παρέχοντας υπηρεσίες delivery ή επιχειρήσεις courier (άρθρο 2), στους οποίους περιλαμβάνονται και οι εργαζόμενοι μέσω ψηφιακής πλατφόρμας (άρθρο 9).

Εξοπλισμός Προστασίας Εργαζομένων

Αποτελεί υποχρέωση του εργοδότη να παράσχει στον εργαζόμενο που χρησιμοποιεί μοτοποδήλατο ή μοτοσικλέτα κατά την εργασία του τα εξής: Προστατευτικό κράνος, το οποίο θα πληροί τις προδιαγραφές του άρθρου 12§6 του ΚΟΚ· κατάλληλα ρούχα εργασίας, τα οποία θα πληρούν τις προδιαγραφές ασφάλειας (ανθεκτικά στην τριβή, με ειδική προστασία στους ώμους, τους αγκώνες, τα γόνατα, την πλάτη), με σκοπό την προστασία του εργαζόμενου – αναβάτη από ενδεχόμενους κινδύνους κατά την κυκλοφορία του· ανακλαστικό γιλέκο, γάντια, αδιάβροχο ολόσωμης προστασίας, προστατευτικά αδιάβροχα υποδήματα (άρθρο 5). Ασφαλώς, δεδομένης της ανάγκης για πολύπλευρη προστασία του εργαζομένου, τα ανωτέρω παρεχόμενα είδη θα πρέπει να είναι κατάλληλα για την εποχή κατά την οποία θα χρησιμοποιηθούν, δίνοντας έμφαση στις υφιστάμενες καιρικές συνθήκες, όπως επίσης και να επιλέγονται με βάση τη σωματοδομή του. Η χορήγηση από τον εργοδότη θα πρέπει να είναι δωρεάν και να προορίζεται για προσωπική χρήση. Ο εργοδότης οφείλει σε κάθε περίπτωση να μεριμνά για την συντήρηση, φύλαξη και αντικατάστασή τους, σε περίπτωση εκτεταμένης φθοράς.

Χρήση και συντήρηση οχημάτων

Επιπρόσθετη υποχρέωση του εργοδότη συνιστά και η λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων αναφορικά με τη συντήρηση των οχημάτων των εργαζομένων (άρθρο 4). Ειδικότερα, πέρα από τις απαραίτητες άδειες (οχήματος και οδηγού), είναι επιβεβλημένη η διενέργεια όλων των επισκευαστικών εργασιών, όπως επίσης και των περιοδικών συντηρήσεων, όπως αυτές καταγράφονται στα αντίστοιχα αποδεικτικά έγγραφα και στα βιβλία/ εγχειρίδια των εν λόγω οχημάτων. Στην υπουργική απόφαση περιλαμβάνεται και ενδεικτικός κατάλογος των επί μέρους ελέγχων που πρέπει κατ’ ελάχιστον να περιλαμβάνονται στη συντήρηση των οχημάτων. Σε περίπτωση που το χρησιμοποιούμενο όχημα ανήκει στον ίδιο τον εργαζόμενο, ο εργοδότης οφείλει να μεριμνήσει για την συμμόρφωσή του με τις ανωτέρω περιγραφόμενες απαιτήσεις χρήσης και συντήρησης. Ασφαλώς, σε περίπτωση βλάβης ή δυσλειτουργίας του οχήματος, ο εργαζόμενος οφείλει να ενημερώσει χωρίς χρονοτριβή, προκειμένου ο εργοδότης να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες.

Όργανα ελέγχου και κυρώσεις

Αρμόδια όργανα για την εφαρμογή των ρυθμίσεων προστασίας των εργαζόμενων που αφορά η παρούσα υπουργική απόφαση είναι οι Επιθεωρητές Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία της Επιθεώρησης Εργασίας. Στον εργοδότη που παραβαίνει τις ανωτέρω διατάξεις, επιβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 11 της υπουργικής απόφασης, οι κυρώσεις των άρθρων 24 και 28 του Ν. 3996/2011. Ειδικότερα, επιβάλλεται (έπειτα από τήρηση του δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης) πρόστιμο για καθεμία παράβαση από 500€ έως 50.000€, με αιτιολογημένη πράξη είτε του αρμόδιου Προϊσταμένου, είτε του Ειδικού Επιθεωρητή εργασίας που διενήργησε τον έλεγχο. Παράλληλα, εφόσον υπήρξε παράβαση διατάξεων που αφορούν την υγεία και ασφάλεια του εργαζόμενου, ο εργοδότης τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών ή/και με χρηματική ποινή τουλάχιστον 900€.