Αρθρογραφία

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Πολύ πρόσφατα εκδόθηκε η νέα υπ’ αριθ. 37271/21.6.2024 εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας, η οποία περιλαμβάνει νέες οδηγίες αναφορικά με τη λειτουργία της ψηφιακής κάρτας εργασίας, ενόψει και της έναρξης λειτουργίας του Π/Σ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ την 1η Ιουλίου 2024. Σε αυτή παρέχονται χρήσιμες διευκρινήσεις ως προς τα γκρίζα σημεία, τα οποία προκαλούσαν τον εύλογο προβληματισμό των εργοδοτών, ώστε να αποφευχθούν λάθη τα οποία μπορούν να επισύρουν χρηματικά διοικητικά πρόστιμα.

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΝΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΚΑΡΤΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Με την παρ.2 του Μέρους Α’ της ανωτέρω Υπουργικής Απόφασης, όπως τροποποιήθηκε με τις υπ’ αριθ. 113169/27.12.2023 Υ.Α. (Β’ 7421/28-12-2023) και υπ’ αριθ. 24595/28.03.2024 Υ.Α. (Β’ 1966/29.03.2024), προσδιορίζεται το πεδίο εφαρμογής του συστήματος της ψηφιακής κάρτας εργασίας, το οποίο στην παρούσα φάση εφαρμογής, περιλαμβάνει:

1. Το σύνολο των τραπεζών της χώρας, από 01.07.2022.
2. Τα σούπερ μάρκετ με περισσότερους από 250 εργαζόμενους (με κύριο ΚΑΔ 4711), από 01.07.2022.
3. Τις εταιρείες φύλαξης (με κύριο ΚΑΔ 801* και 802*), από 16.02.2023.
4. Τις εταιρείες ιδιωτικής ασφάλισης (με κύριο ΚΑΔ 651*), από 16.02.2023.
5. Τις ΟΣΕ Α.Ε., ΕΡΓΟΣΕ, Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε, ΟΣΥ, ΟΑΣΑ, ΟΣΕΘ, ΟΑΣΘ, Αττικό μετρό, Κτιριακές Υποδομές Α.Ε., Εγνατία Οδός Α.Ε., ΕΥΔΑΠ και ΕΛΤΑ, καθώς και τη Hellenic Train και την Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Υλικού, από 22.03.2023.
6. Τις επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο της βιομηχανίας [με κύριο ΚΑΔ από 10 έως και 33, πλην του διψήφιου 19, των τετραψήφιων 3011 και το 3012 και των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων Α.Β.Ε.Ε (ΕΒΟ – ΠΥΡ- ΚΑΛ)], από 01.01.2024.
7. Τις επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο του λιανικού εμπορίου (με κύριο ΚΑΔ 47) από 01.01.2024.

Αξίζει να σημειωθεί, πως όταν ο κύριος ΚΑΔ εργοδότη στο TAXIS είναι μεν ένας από τους εντασσόμενους αλλά υφίστανται υποκαταστήματα που ανήκουν σε κλάδους οικονομικής δραστηριότητας (π.χ. Ξενοδοχεία, Εστίαση, Γυμναστήρια) που δεν έχουν ενταχθεί έως τώρα στην ψηφιακή κάρτα και οι οποίοι, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, θα ενταχθούν σε επόμενο στάδιο, δεν υφίσταται υποχρέωση εφαρμογής του μηχανισμού της ψηφιακής κάρτας στην παρούσα φάση για το υποκατάστημα.

 ΑΠΟΚΛΙΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΧΤΥΠΗΜΑΤΩΝ

Γενικά, η σήμανση της ψηφιακής κάρτας θα πρέπει να είναι σύμφωνη με την πραγματική έναρξη ή την πραγματική λήξη της απασχόλησης στις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Σε αντίθετη περίπτωση επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις. Αυτό σημαίνει ότι αν βρεθεί εργαζόμενος να απασχολείται στις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης πριν την έναρξη του ψηφιακά δηλωθέντος ωραρίου εργασίας του και δεν έχει σημάνει την κάρτα του ή βρεθεί να εργάζεται αφού έχει σημάνει την κάρτα του κατά τη λήξη του ψηφιακά δηλωθέντος ωραρίου του, επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις.

Τούτο ασφαλώς ισχύει μόνο σε περιπτώσεις που παρατηρείται αναντιστοιχία που αφορά σε υπέρβαση του δηλωθέντος ωραρίου και όχι σε περίπτωση μειωμένης απασχόλησης, οπότε και κινείται έλεγχος από την Επιθεώρηση Εργασίας, προκειμένου να διαπιστωθεί αν έχουν τηρηθεί όλες οι προβλεπόμενες από την εργατική νομοθεσία διαδικασίες. Οι περιπτώσεις μειωμένης απασχόλησης της δηλωθείσας, δεν παράγουν παραβάσεις.

ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

Είναι δυνατό επιχειρήσεις οι οποίες εντάσσονται στο σύστημα ψηφιακής κάρτας εργασίας να συμφωνήσουν με τον εργαζόμενο χρονικό διάστημα ευέλικτης προσέλευσης στην εργασία (μέχρι 120 λεπτά κατ’ ανώτατο όριο). Τούτο σημαίνει ότι αν το δηλωθέν ωράριο στην ψηφιακή οργάνωση του χρόνου εργασίας είναι 09:00-17:00 και έχει συμφωνηθεί ευέλικτη προσέλευση 30 λεπτών, ο εργαζόμενος οφείλει να προσέλθει στην επιχείρηση μεταξύ 9:00 και 9:30 και η σήμανση της κάρτας θα πρέπει να έχει γίνει εντός αυτού του χρονικού διαστήματος. Σε μια τέτοια περίπτωση η αποχώρηση μετά την συμπλήρωση 8ώρου, ήτοι μεταξύ 17:00 και 17:30 θεωρείται δικαιολογημένη, εφόσον βέβαια αποδεικνύεται από την σήμανση της ψηφιακής κάρτας και του συμφωνηθέντα όρου περί ευέλικτης προσέλευσης.

Αξίζει να υπογραμμιστεί πως η ευέλικτη προσέλευση ισχύει μόνο για το μετά την αρχική έναρξη του ωραρίου διάστημα. Δηλαδή, μια συμφωνημένη ευέλικτη προσέλευση 30 λεπτών δεν συνεπάγεται ότι ο εργαζόμενος μπορεί να προσέλθει και να σημάνει την κάρτα του πριν την έναρξη του δηλωθέντος ωραρίου, δηλαδή για παράδειγμα στις 8:30 αντί για τις 9:00. Στην προκείμενη περίπτωση, αν υφίσταται σήμανση της ψηφιακής κάρτας δεν έχει προηγηθεί μεταβολή του δηλωθέντος ωραρίου πριν την ανάληψη της υπηρεσίας από τον εργαζόμενο (σύμφωνα με το προαναγγελτικό σύστημα), αυτό θεωρείται αναντιστοιχία μεταξύ δηλωθέντος ωραρίου και σήμανσης της ψηφιακής κάρτας και εφόσον διαπιστωθεί από την Επιθεώρηση Εργασίας, δύνανται να επιβληθούν κυρώσεις.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

Οι εργαζόμενοι που κατέχουν θέση εποπτείας, ή διεύθυνσης, ή εμπιστευτική, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπ’ αριθ. 90972/15-11-2021 Υ.Α (Β’5393), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τις υπ’ αριθ. 113169/27.12.2023 Υ.Α (Β’ 7421) και 24595/28-03-2024 (Β’ 1966), απογράφονται κανονικά στην διαδικασία της ψηφιακής οργάνωσης του χρόνου εργασίας. Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι ωστόσο, μολονότι απογράφονται κανονικά, εξαιρούνται από την υποχρέωση σήμανσης της ψηφιακής κάρτας, εφόσον από την ατομική σύμβαση εργασίας τους και από τον τρόπο που είναι δηλωμένοι στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ προκύπτει ότι εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ως άνω Υ.Α.

Αυτονόητο είναι ότι εφόσον δεν πληρούνται τα ανωτέρω, σε περίπτωση που βρεθούν εργαζόμενοι να απασχολούνται στον χώρο παροχής εργασίας του εργοδότη χωρίς να υφίσταται σήμανση της ψηφιακής τους κάρτας, θα επιβάλλονται από την Επιθεώρηση Εργασίας, οι προβλεπόμενες κυρώσεις.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΧΩΡΙΣ ΣΤΑΘΕΡΟ ΤΟΠΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ιδιαίτερη αντιμετώπιση επιφυλάσσεται για συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων, οι οποίοι βάσει της φύσης του αντικειμένου εργασίας τους (π.χ. ιατρικοί επισκέπτες, επιθεωρητές πωλήσεων, περιοδεύοντες πωλητές, τεχνικοί, οδηγοί, εργαζόμενοι που επισκέπτονται τους πελάτες του εργοδότη τους, διαφημιστές κλπ.) δεν έχουν έναν σταθερό τόπο παροχής εργασίας, αλλά είναι αναγκασμένοι να μετακινούνται τακτικά από τον έναν τόπο παροχής εργασίας στον άλλο, κατά την διάρκεια της ημέρας.

Οι συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων δεν θα έχουν υποχρέωση για σήμανση της ψηφιακής κάρτας κατά τις ημέρες που εργάζονται εκτός του σταθερού τόπου παροχής εργασίας της επιχείρησης και μετακινούνται τακτικά και εντός της ίδιας ημέρας από το ένα σημείο στο άλλο. Πάντως, εφόσον οι εν λόγω εργαζόμενοι βρεθούν να απασχολούνται σε σημείο εκτός του σταθερού τόπου εργασίας τους και προκειμένου να μπορούν να αποδείξουν ότι θεωρείται δικαιολογημένη η μη σήμανση της ψηφιακής κάρτας στις εγκαταστάσεις των πελατών τους, θα πρέπει να φέρουν μαζί τους αντίγραφό της σύμβασης εργασίας τους καθώς και αντίγραφο του πίνακα προσωπικού, από τα οποία να προκύπτει όχι μόνο ο εργοδότης τους, αλλά και η ειδικότητά και ο τόπος παροχής εργασίας τους, από τα οποία να συνάγεται η δυνατότητα μη σήμανσης της ψηφιακής τους κάρτας.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΤΗΛΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

Σύμφωνα με την ως άνω εγκύκλιο, εάν μια επιχείρηση έχει υποβάλει δήλωση ψηφιακής οργάνωσης χρόνου εργασίας στην οποία, κατά συγκεκριμένη χρονική περίοδο ή κατά συγκεκριμένες ημέρες απασχόλησης εντός της εβδομάδας, οι εργαζόμενοι εμφανίζονται να απασχολούνται με καθεστώς τηλεργασίας, η μη σήμανση της κάρτας τους κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο ή κατά τις συγκεκριμένες ημέρες απασχόλησης εντός της εβδομάδας, θεωρείται δικαιολογημένη και δεν επιφέρει κυρώσεις. Σε περίπτωση ωστόσο που η εργάσιμη ημέρα ενός υπαλλήλου περιλαμβάνει εργασία τόσο με φυσική παρουσία, όσο και με τηλεργασία, ο εργαζόμενος οφείλει (για το διάστημα απασχόλησής του με φυσική παρουσία) να χτυπήσει κανονικά την ψηφιακή του κάρτα του κατά την είσοδο και την έξοδό του από τις εγκαταστάσεις του εργοδότη.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ

Δεδομένου ότι, κατά την διάρκεια του δανεισμού, ο τρίτος (έμμεσος) εργοδότης είναι αυτός που ασκεί το διευθυντικό δικαίωμα και συνεπώς καθορίζει τους ουσιαστικούς και τυπικούς όρους εργασίας του εργαζομένου, δηλαδή το είδος και τον τόπο εργασίας, ασκεί έλεγχο και εποπτεία σ’ αυτόν και ρυθμίζει τα χρονικά όρια εργασίας του, ο έμμεσος εργοδότης είναι και αυτός που, κατά τη διάρκεια του δανεισμού, υποχρεούται να τηρεί τους αναγκαστικούς κανόνες της εργατικής νομοθεσίας, π.χ. τις διατάξεις για τα χρονικά όρια εργασίας και τις υπερωρίες, τις διατάξεις για την εργασία Κυριακών/ αργιών κ.ο.κ. και δεσμεύεται για την παροχή αμοιβής για πρόσθετη εργασία, υπερεργασία, υπερωρία και απασχόληση κατά ημέρα Κυριακή ή ημέρες αργίας, καθώς και για τήρηση των διατάξεων περί χρονικών ορίων εργασίας.

Ως εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι ο έμμεσος εργοδότης είναι αυτός ο οποίος βαρύνεται με την υποχρέωση εφαρμογής του συστήματος της ψηφιακής κάρτας εργασίας, σε περίπτωση που η επιχείρηση του εντάσσεται, με βάση τον κύριο ΚΑΔ εργοδότη στο TAXIS, στο σύστημα της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Το ίδιο ισχύει και όταν ο έμμεσος εργοδότης απασχολεί εργαζόμενους μέσω Επιχείρησης Προσωρινής Απασχόλησης (Ε.Π.Α.)

Αντιστρόφως εφόσον ο έμμεσος εργοδότης είναι επιχείρηση που ο κύριος ΚΑΔ της δεν περιλαμβάνεται στους υπόχρεους για τήρηση του μηχανισμού της ψηφιακής κάρτας εργασίας, οι εργαζόμενοί του καθώς και αυτοί που έχουν παραχωρηθεί σε αυτόν μέσω δανεισμού, δεν έχουν υποχρέωση να διαθέτουν και να ενεργοποιούν ψηφιακή κάρτα εργασίας ακόμα και αν οι τελευταίοι, είναι εργαζόμενοι επιχείρησης – εργοδότη που έχει ενταχθεί στον μηχανισμό της ψηφιακής κάρτας εργασίας.

 Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΣΠΑΣΤΟ ΩΡΑΡΙΟ

Εργαζόμενος με σπαστό ωράριο στις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης, οφείλει να προβεί σε τέσσερα (4) χτυπήματα, να σημάνει δηλαδή την κάρτα εργασίας του κατά την πρώτη είσοδο και την τελευταία έξοδο τόσο του πρώτου όσο και του δεύτερου τμήματος του ωραρίου του.